sındırmaq

sındırmaq
f.
1. Bərk bir şeyə vurmaqla, toxundurmaqla, yaxud yerə salmaqla parçalamaq, qırıb tökmək. Stəkanı yerə salıb sındırmaq. Su dolçasını sındırmaq. Güzgünü sındırmaq. – . . Birdən gülümü üzdüm, tacımı daşa vurdum, . . sındırdım. A. D.. Noldu, ehtiyatsız yenə dolandın; Bulaqda kuzəni sındırdın dünən. N. Xəzri. // Bütöv bir şeyi bərk bir şeyə vuraraq xıncım-xıncım etmək, qırmaq. Daş sındırmaq.
2. Qopararaq üzmək, qırmaq. Şaxı sındırmaq. Stolun qıçını sındırmaq. – Getdi meşə içrə odun qırmağa; Şax budağı başladı sındırmağa. A. S.. <Güllü:> Mən daha budaq sındırmayacağam. H. Seyidbəyli.
3. Korlamaq, xarab etmək, yararsız hala salmaq. Saatı sındırmaq. Oyuncağı sındırmaq. Aləti sındırmaq.
4. Şikəst etmək, qırmaq. Qolunu sındırmaq. Ayağını sındırmaq. – Molla bir uşağın ayaqlarını falaqqaya qoyanda on bir çubuq sındırır. C. M.. <Hambal:> A Məşədi, bu qədər xəlqə pul paylayırsan, mənə də bir abbası ver, belimi sındırıbsan. Ü. H..
5. məc. Məhv etmək, yox etmək, məğlub etmək, dağıtmaq. Köhnəlmiş idarə üsulunu sındırıb yenisini qurmaq. – Qoşun sındırmış, qala fəth etmiş əsgər sevinci ilə Durmuş yatağına girdi. M. C..
6. məc. Pərt etmək, xətrinə dəymək, məyus etmək. Səlim <Naşadı> son sözilə məclisdə sındırmışdı. S. H.. Bu gülüşlər də onu sındırmışdı. H. N.. Yoldaş komandir! Gəlin siz məni sındırmayın, mənim də taytuşum var. Ə. Vəl..
7. məc. dan. zar. Həvəslə, şövqlə oynamaq (rəqs etmək). <Kərbəlayı Fatmanisə:> Vallahı, zalımın qızı elə sındırır ki, elə sındırır ki, bütün sümükləri beşatılan kimi şaraq-şaraq şaqqıldayır. C. C.. Sındıra-sındıra oynamaq – həvəslə, ehtirasla, şövqlə oynamaq. Gələnlərdən iki nəfəri ortada sındırasındıra oynayırdı. M. Hüs..
8. Bir sıra isimlərin yanına gətirilərək, mürəkkəb feil və müxtəlif ifadələr düzəldilir; məs.: ürəyini sındırmaq, sözünü sındırmaq, başını sındırmaq, qol-qanadını sındırmaq, belini sındırmaq və s.

Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti. 2009.

Игры ⚽ Нужен реферат?

Look at other dictionaries:

  • sındırma — «Sındırmaq»dan f. is …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • könül — is. şair. 1. Qəlb, ürək (mənəvi mənada). Könlümün sevgili məhbubu mənim; Vətənimdir, vətənimdir, vətənim. A. S.. <Ağarəsul> . . işi yubatmayıb həmin saat könlündəki məhəbbəti qıza söylədi. . . E. Sultanov. // məc. Obrazlı təşbehlərdə,… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • sümük — is. 1. İnsan və onurğalı heyvan skeletinin ayrı ayrı tərkib hissəsi. Qol sümüyü. Baldır sümüyü. – <İmanqulunun> bədəni elə tərpənirdi ki, elə bil heç sümüyü yox idi. Ç.. <Məsmə> özünü bərkə verən kimi kürəklərindən ağrı qopur,… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • baş — is. 1. İnsan bədəninin kəllə və sifətdən ibarət olan yuxarı hissəsi. İri baş. Onun başı ilə bədəni arasında tənasüb yoxdur. – Baş bədənin tacıdır, gözlər onun daş qaşı. (Ata. sözü). // Heyvan bədəninin beyin olan yuxarı və ya ön hissəsi. Toğlular …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • müqavimət — is. <ər.> 1. Zorakı hərəkətə, zorakılığa qarşı durma; hücuma, təzyiqə, təsirə qarşı güc göstərmə. Müqavimət göstərmək – qüvvəyə qarşı dayanmaq, əks təsir göstərmək, qarşı durmaq. <Polismeyster:> <Mədəndə işləyənlər> müqavimət… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • peyman — <fars.> bax əhd 1 ci mənada. Nədən ləğv oldu peymanlar; Verildi odlu fərmanlar. M. Ə. S.. Peyman bağlamaq (etmək) – əhd bağlamaq. Ovçu vermədi aman; Toruna düşdü tərlan; Yarla peyman bağlayıb; Qoymuşam yolunda can. (Bayatı). <Vahid:>… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • qol-qabırğa — is. Bədənin qol və qabırğalar olan hissəsi. Qol qabırğasını əzmək (qırmaq, qırıb tökmək) – döymək, əzişdirmək, kötəkləmək. On il bundan əvvəl Zeynəb bircə vaxt namazını keçirsəydi, anası onun qol qabırğasını qırıb tökərdi. Qant.. Qol qabırğasını… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • ürək — is. 1. İnsanda qan dövranının, döş boşluğunun sol tərəfində yerləşən əzələli kisə şəklində mərkəzi orqanı; qəlb. Ürəyin döyünməsi. Ürək xəstəliyi. // Döşün qol tərəfində həmin orqanın üstündəki yer. Ürəyini tutmaq. – Bibixanım əlini ürəyinin… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • xatir — is. <ər.> 1. İnsanın keçmişdə olmuş bir şeyi yadda saxlama qabiliyyəti; yaddaş, zehin. O əhvalat indi də xatirimdədir. – Xatirində varmı boranlı çağlar? Bürümüşdü bizi zalım qaçaqlar. M. Müş.. Xatirə düşmək (gəlmək) – yada düşmək, hafizədə …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • avşatmax — (Qax) qəlbini sındırmaq, qırmaq. – Menin ürəgini avşatıp …   Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”